Landbúnaður
Plast í landbúnaði
Plast er mikilvægt efni í landbúnaði, ekki síst hvað varðar ræktun og varðveislu uppskeru. Jarðvegsdúkar verja plöntur t.d. gegn breytilegum veðurskilyrðum, koma í veg fyrir vöxt illgresis og ágengni skordýra og heyrúlluplast tryggir heyverkun og geymslu. Aðföng í landbúnaði koma oftar en ekki í plastumbúðum og þá eru vatns- og fóðurdallar sem og eyrnamerki og hálsbönd fyrir dýr t.d. úr plasti. Landbúnaðarplast hentar yfirleitt vel til endurvinnslu en eftir notkun er oft erfitt að endurvinna það sökum annarra efna sem hafa komist í snertingu við það, s.s. hey, mold og sand, áburð eða önnur efni.
Ábyrg plastnotkun í landbúnaði
Eiginleikar og hönnun
Notkun
Hreinn úrgangsstraumur
Eiginleikar og hönnun
Bændur geta athugað hjá birgjum hvort að plastið henti til endurvinnslu og endurnotkunar. Við kaup á heyrúlluplasti skiptir litur þess t.d. miklu máli við endurvinnslu. Hvítt heyrúlluplast hentar best til endurvinnslu og endurnotkunar þar sem eftirspurnin er mest á mörkuðum eftir endurunnum, hvítum plastperlum.
Notkun
Má minnka notkunina, nota annað en plast eða endurnota plastið? Notkunartími plasts í landbúnaði er oft skammur en ef plast er meðhöndlað vel er stundum hægt að endurnota það. Til eru aðferðir til að draga úr plastvafningi á heyrúllum, t.d. með því að nota belgplast í stað rúllunets utan um heyrúllur. Belgplast má endurvinna eins og rúlluplast en rúllunet er ekki hægt að endurvinna og þarf að endurnýta á annan hátt.
Hreinn úrgangsstraumur
Góður frágangur á plasti viðheldur verðmætum plastsins til endurvinnslu. Bændur geta reynt að skila plasti eins hreinu og þurru og hægt er og gengið frá því þannig að það taki sem minnst pláss. Slíkur frágangur væri bæði til hægðarauka fyrir bændurna og sorphirðuaðila. Ef plasti er t.d. þjappað vel saman í böggul er betra að stafla því saman og hirða. En forsenda góðrar endurvinnslu á plasti byggir tvímælalaust á góðri samvinnu og samtali á milli bænda, sveitarfélaga og sorphirðuaðila.
Umfjöllun um heyrúlluplast
Heyrúlluplast ber úrvinnslugjald og er það lagt á hvert kíló af plasti sem er notað við pakkningar á heyrúllum. Úrvinnslugjaldið er hvati til að koma í veg fyrir urðun og ýta undir rétta meðhöndlun og endurvinnslu á heyrúlluplasti. Mjög mikilvægt er að heyrúlluplast sé laust við hey og aðra aðskotahluti svo hægt sé að endurvinna það. Heyrúllunet, bönd og hólkar má ekki fara með heyrúlluplastinu heldur er því safnað sérstaklega og endurnýtt með öðrum hætti.
Best er að þurrka blautt og skítugt plast í nokkra daga áður en því er pakkað saman fyrir söfnun og endurvinnslu. Eins og áður hefur fram komið þá hentar hvítt heyrúlluplast best til endurvinnslu. Svart plast hentar síst til endurvinnslu og er mikilvægt að halda því frá öðru heyrúlluplasti. Ef bændur litaflokka plastið væri það til fyrirmyndar þar sem það eykur endurvinnslumöguleika plastsins.
Endurvinnsla á heyrúlluplasti á Íslandi
Heyrúlluplast úr endurunnu plasti – tilraunaverkefni 2022-2023
